De hedendaagse kunst probeert voortdurend het gevestigde in twijfel te trekken en heeft in de loop der tijd verschillende manieren gevonden om met structuren te breken. In deze context ontstond in de jaren zestig de kunstinstallatie, die kan worden gedefinieerd als tentoonstellingen die de relatie met de kijker en de ruimte veranderen De nieuwe technologieën worden immersieve en multisensorische ervaringen.

De kunst van de toekomst

Er is tegenwoordig veel discussie over moderne kunst en haar gebrek aan techniek, precisie en kwaliteit. Velen beweren dat als je een bepaald talent zoals tekenen of schilderen niet nodig hebt, wat maakt dat werk dan bijzonder?

Terwijl kunst jarenlang gewijd was aan het uitbeelden van het leven, veranderde de geboorte van de fotografie het perspectief, want als de mogelijkheid om iets vast te leggen al bestond, welk doel diende het dan?

Dit is hoe om een moderne kunstenaar te zijn betekende innoveren, breken met het verleden en de wereld uitdagen. door uitingen die niet langer probeerden de werkelijkheid te kopiëren of mooi te zijn, maar probeerden onze esthetische en sociale opvattingen op te schudden.

Belangrijkste kenmerken

• Verandering van visie: In tegenstelling tot het klassieke perspectief van kunst als een esthetische uiting die verwijst naar het mooie in de uitvoering, worden ideeën tegenover elkaar gesteld, d.w.z. het is niet langer belangrijk om met detail en realisme te beeldhouwen of te schilderen; wat artistiek is, ligt in de blik van de maker en in de manier waarop de elementen zijn gerangschikt.
• Verschillende materialen: Zij mengen voorwerpen van uiteenlopende aard, meestal dingen uit het dagelijks leven die nooit eerder als werkwaardig werden beschouwd, om een nieuwe tentoonstelling te creëren die het gevestigde uitdaagt.
• Het belang van de toeschouwer: in een museumzaal of een open ruimte zoals in de Land Art, Wat bij dit soort tentoonstellingen belangrijk is, is hoe het publiek reageert en de boodschap interpreteert.

Geschiedenis van kunstinstallaties

De twintigste eeuw veranderde het perspectief op kunst radicaal, omdat kunstenaars samen met de steeds snellere veranderingen in de wereld (zoals de industriële revolutie en wetenschappelijke ontdekkingen) probeerden los te komen van de traditie.

In feite veranderden de avant-gardes het concept van wat kon worden opgevat als een artistiek werk, door het bevorderen van de vrijheid van meningsuiting Zo pleitten bewegingen als het futurisme, kubisme en surrealisme onder meer voor een verandering van media, methoden en de manier waarop subjectiviteit werd benaderd.

Een van de grote revoluties van deze periode komt overeen met de Bron (1917) van Marcel Duchamp, het eerste werk van conceptuele kunst in de geschiedenis.

Bij wijze van provocatie kocht de kunstenaar een urinoir en besloot het in een tentoonstelling te installeren, waarbij hij de canons van wat van kunst werd verwacht doorbrak door een gefabriceerd object als kunstwerk te presenteren.

Vanaf dit punt, hield het werk op een schepping van de kunstenaar te zijn en werd het een esthetische ervaring die de toeschouwer uitdaagde. Het belangrijkste was niet de kwaliteit of de compositie, maar de uitdrukking van een idee dat het publiek wilde opschudden.

Het maakte dus niet meer uit of de kunstenaar met zijn handen creëerde en elementen gebruikte die al uit zichzelf bestonden, want het ging erom te breken met wat door de academie was gedefinieerd. Dit is de opkomst van de "ready made", het gevonden voorwerp dat betekenis krijgt als het door de kunstenaar wordt bewerkt.

Kunst werd toen een instrument van kritiek, met als doel ideeën over te brengen en mensen aan het denken te zetten, maar ook te spelen met wat de markt produceerde en dat opnieuw te interpreteren.

Voorbeelden

Een en drie stoelen

Joseph Kosuth (USA, 1945) was een van de eerste kunstenaars die zich waagde aan conceptuele installaties en in zijn werk probeert hij de aard van de kunst te begrijpen en analytische voorstellen te doen.

In 1965 exposeerde hij Een en drie stoelen In de tentoonstellingsruimte installeerde hij een houten stoel, een foto van dezelfde stoel en een uitvergroting van de definitie van het woord stoel.

Op die manier liet hij de toeschouwer nadenken over de manier waarop wij de wereld begrijpen, door de vraag te stellen: wat is een stoel, is het het object, de definitie of de voorstelling ervan? Op die manier speelde hij niet alleen met wat wij onder kunst verstaan, maar ook met de taal als instrument dat in staat is de werkelijkheid te scheppen.

De verpakking

Joseph Beuys (Duitsland, 1921-1986) was een van de meest controversiële kunstenaars van zijn tijd. Volgens zijn opvatting is ieder mens in potentie een kunstenaar, omdat de schepper functioneert als een soort sjamaan die het bewustzijn van de mens verandert.

In feite pleitte hij voor een kunst waarin de boodschap overheerst, zoals in zijn installatie De verpakking Dit werk was autobiografisch van aard, hoewel nu wordt betwist of zijn verhalen meer een legende waren.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Beuys piloot in het nazileger en kreeg hij een ongeluk op de Krim waarvan hij werd gered door een nomadische groep Tartaren die zijn lichaam met vet en vilt bedekten. Dankzij hun hulp wist hij zichzelf te redden en maakte hij deze elementen tot een essentieel onderdeel van zijn werk.

"Kombi Herodotus" door Milton Jung , CC BY-NC 2.0 licenties.

In deze installatie stelde hij 24 sleden op in de vorm van een roedel dieren, waarbij elke slede een noodpakket bevatte bestaande uit dierlijk vet, vilt en een zaklamp als leidraad.

Hij stelde de beperkte capaciteit van technologische middelen bij een ongeval tegenover primitievere en effectievere vormen van overleving.

De zonnetunnels

Nancy Holt (Verenigde Staten, 1938) is een baanbrekend kunstenaar van de Land Art installaties die gebruik maken van natuurlijke ruimtes om het artistieke werk tot stand te brengen.

In 1976 plaatste hij vier betonnen cilinders in de woestijn van Utah. Deze enorme sculpturen werden zo opgesteld dat ze op één lijn stonden met de zonsopgang en -ondergang op de zomer- en winterzonnewende, om te spelen met de visuele mogelijkheden van het licht.

"Nancy Holt, Sun Tunnels, 1973-1976" door Retis, CC BY 2.0 licentie.

In dit geval kan de kijker door de gaten kijken en, hoewel hij een uitgesneden beeld van de wereld heeft, verandert dit afhankelijk van het weer, de tijd en andere atmosferische factoren.

Misschien bent u geïnteresseerd in: Land art: definitie, geschiedenis en grote exponenten

Apotheek

Damien Hirst (Engeland, 1965) is een van de meest innovatieve kunstenaars van dit moment, die ervoor heeft gekozen om in zijn werk de grenzen van wat als kunst kan worden opgevat op te zoeken, zoals in zijn serie Natuurlijke historie Het gebruik van dode dieren geconserveerd door het gebruik van formaldehyde.

In 1992 maakte hij een installatie genaamd Apotheek In de tentoonstellingsruimte heeft hij een apotheek nagebouwd met rekken vol medicijnen, tafels, stoelen, flessen en andere elementen die typisch zijn voor dit soort etablissementen.

Zijn doel was om onze relatie met gezondheid in de hedendaagse wereld in twijfel te trekken, aangezien het vaak gemakkelijker is om symptomen te verzachten en bepaalde ziekten niet aan te pakken.

Zo bekritiseerde hij de farmaceutische industrie die profiteert van de afhankelijkheid van mensen en hen aantrekt tot deze keurige en nette behuizingen die een vals gevoel van welzijn geven.

Het is te zien dat de kunstenaar niets specifieks heeft gecreëerd en alleen elementen uit de werkelijkheid heeft gebruikt die hij op een bepaalde manier heeft gerangschikt om te spelen met de interpretatie van elke kijker.

Dit werk vond veel weerklank en werd opnieuw tentoongesteld in Londen in de Tate Modern in 2012, en diende als inspiratie voor verdere visuele experimenten van de kunstenaar.

Schepen

De Braziliaanse kunstenaar Ernesto Neto (1964) staat bekend om zijn tentoonstellingen waarin hij de toeschouwer uitnodigt actief deel te nemen aan zijn werk, dat draait om thema's als de relatie tussen mens en omgeving, het wonderbaarlijke en het goddelijke.

In haar serie getiteld Schepen (1998 - 1999) biedt een interactieve ervaring waarin de zintuigen, zoals de tastzin, de boventoon voeren. Bezoekers kunnen een structuur betreden die gemaakt is van een zacht, flexibel materiaal dat doet denken aan de baarmoeder van een moeder.

Op deze manier nodigt het u uit om een reis te maken door deze "bewoonbare lichamen", waar u verschillende prikkels zult vinden (tactiele en olfactorische) in een poging om een metaforische reis naar onze wortels te verbeelden.

Helena en de visser

In 2001 exposeerde de Chileense kunstenaar Marco Evaristti een tentoonstelling in het Museo de Arte Contemporáneo die de publieke opinie schokte door 10 blenders te installeren met daarin zwemmende goudvissen. De machines waren aangesloten en het publiek werd aangemoedigd ze aan te zetten als onderdeel van de actie.

Marco Evaristti's Instagram

Hoewel niemand de blenders daadwerkelijk activeerde en geen van de vissen gewond raakte, leidde de installatie tot veel discussie over moraal en respect voor het leven en de mate waarin artistieke vrijheid kan worden gerespecteerd.

Evaristti slaagde erin te choqueren en een gesprek op gang te brengen over de kwestie: is het geldig om vissen te eten en in aquariums te houden, maar niet om ze in kunst te gebruiken?

Bibliografie

• Bolaños Atienza, María (2007). Kunst interpreteren aan de hand van meesterwerken en de meest universele kunstenaars Contrapunt.
• Eco, Umberto (2010). Geschiedenis van de schoonheid Lumen.
• Grosenick, Uta (red.) (2002). Vrouwelijke kunstenaars van de 20e en 21e eeuw Taschen.
• Holzwarth, Hans Werner en Taschen, Laszlo (Eds.) (2011). Moderne Kunst. Een geschiedenis van het Impressionisme tot heden. Taschen.