Chichén Itzá, gelegen op het schiereiland Yucatán in Mexico, was een versterkte Mayastad. De naam betekent 'Mond van de bron van de Itzaes'. De Itzaes waren blijkbaar mythisch-historische personages, waarvan de naam vertaald kan worden als 'watertovenaars'.

In Chichén Itzá bevinden zich vandaag de dag nog steeds de ruïnes van een glorieus verleden die getuigen van het belang ervan: het kasteel, het observatorium van Caracol en de sacbé (Maar ook markten, speelplaatsen, tempels en regeringsgebouwen die ons, samen met de gevonden skeletten en de natuurlijke formaties van de cenotes, veel te vertellen hebben.

Er blijven echter vragen over: wat maakte de Maya's zo architecturaal en cultureel waardevol en waarom verloor Chichén Itzá toch zijn macht?

De Slak

El Caracol (mogelijk Maya observatorium).

In het zuiden van de stad zijn de overblijfselen van een gebouw dat Caracol wordt genoemd, omdat er een wenteltrap in zit.

Er wordt aangenomen dat dit werk een observatorium is voor het analyseren en in kaart brengen van het firmament, vanwege verschillende factoren: ten eerste staat het op verschillende platforms die het hoogte geven boven de vegetatie, waardoor een open zicht op de hemel ontstaat; ten tweede staat de hele structuur in lijn met de hemellichamen.

In die zin wijst de hoofdtrap naar de planeet Venus. Aangezien het gebouw in puin ligt, zijn er slechts een drietal ramen overgebleven, waarvan er twee zijn uitgelijnd met de kwadranten van Venus en één met het astronomische zuiden.

Bovendien zijn de hoeken van de basis uitgelijnd met de zonneverschijnselen: zonsopgang, zonsondergang en de equinox.

Het observatorium stelde de Maya's in staat oogsten te voorspellen en te plannen, en werd ook gebruikt om de meest geschikte tijden voor oorlogsvoering te voorspellen, naast andere sociale aspecten.

De wegen

Sacbé of Mayan causeway.

Een buitengewone vondst van archeologen is de opsporing van ten minste 90 Maya-wegen die Chichén Itzá met de omringende wereld verbonden.

Ze werden genoemd sacbé wat komt van de Maya woorden zak, wat "wit" betekent en zijn De sacbé Ze maakten communicatie mogelijk, maar dienden ook om politieke grenzen vast te stellen.

Hoewel ze er met het blote oog misschien niet zo uitzien, waren deze wegen een architectonisch fenomeen. Ze werden gevormd met grote stenen aan de basis met wat oude mortel. Bovenop deze stenen werd een laag kleinere stenen gelegd om het oppervlak te egaliseren. Deze lagen werden aan elke kant begrensd door gemetselde muren die ze omhulden. Aan het einde werd het oppervlak bedekt met eeneen soort witte pleister gemaakt van kalksteen.

Alle sacbé Op de een of andere manier leidden ze naar het hart van Chichén Itzá, dat wil zeggen naar het piramidevormige kasteel.

Het kasteel van Chichen Itza

Het piramidevormige kasteel.

In het hart van de stad staat het Castillo, een monumentale piramide van 30 meter ter ere van Kukultan, de slangengod van de Meso-Amerikaanse culturen, gelijk aan Quetzalcoatl. Hij is geheel gebouwd van kalksteen, een overvloedig aanwezig materiaal in het gebied.

In wezen fungeert het kasteel als een kalender voor de stad, bestaande uit 18 terrassen die overeenkomen met de 18 maanden van de Maya-kalender. Aan elke kant van de piramide is er een trap met 91 treden die samen met het platform de 365 dagen van het jaar telt.

Effect van de equinox op El Castillo in Chichén Itzá.

De treden culmineren aan de voet met een sculptuur van de kop van de slangengod. Twee keer per jaar werpt de equinox een schaduw op de randen van de treden, die het lichaam van de slang simuleert dat door het beeld wordt aangevuld. Zo is het symbool opgebouwd: de slangengod daalt af naar de aarde. Je kunt zien hoe het effect van de afdaling van de slang wordt gevormd.in de volgende video:

Dit alles wordt bereikt door een diepgaande kennis van astronomie, wiskundige berekening en architectonische projectie. Maar het kasteel verbergt meer dan een geheim .

Onder dit bouwwerk ligt een laag puin, en daaronder ligt weer een tweede piramide, kleiner dan de eerste.

Binnenin de piramide leidt een trap naar twee binnenkamers, waarin het beeld van een jaguarvormige troon met jadetanden te zien is, evenals een beeld van een Chac mool .

Interieur van het kasteel, detail van het beeldhouwwerk Chac mool en de troon van de jaguar op de achtergrond.

Een andere doorgang onthult een cruciaal element in de interpretatie van deze cultuur: de ontdekking van een ruimte waarin menselijke beenderen zijn gevonden met tekenen van offerandes.

Het onderzoek van de archeologen heeft ook een essentieel element van de bouw van het kasteel aan het licht gebracht: het kasteel is gebouwd boven een diepe waterput, de heilige cenote genaamd, die een diameter van 60 meter heeft en waarvan de muren 22 meter hoog zijn.

Hoewel het Castillo bovenop een centrale cenote ligt die het met zijn zware structuur verbergt, wordt het ook geflankeerd door vier blootgestelde cenotes, die een perfect kwadrant vormen, d.w.z. het ligt op gelijke afstand in het midden van vier cenotes.

Maar wat zijn de betekenissen van cenotes en wat is hun belang?

Cenoten: het begin en einde van Chichén Itzá

Cenote van binnen gefotografeerd.

De cenotes zijn eigenlijk ondergrondse meren die in de loop der jaren zijn gevormd door regenwaterafzettingen die de topografie vormen. Ze liggen ongeveer 20 meter onder de grond.

Tijdens de migratieprocessen die de Maya-cultuur mobiliseerden, was de ontdekking van deze cenotes van fundamenteel belang voor de vestiging van het beschaafde leven, aangezien er in het oerwoud geen rivieren in de buurt waren.

Deze putten of meren hadden genoeg water om vele generaties te voorzien en konden altijd rekenen op regenval, waardoor zij de bron werden van de Maya landbouweconomie.

Terwijl de vier cenotes fungeren als waterbron die de vestiging en bloei van de cultuur mogelijk maakte, vertegenwoordigt de heilige cenote of de centrale cenote voor de Maya's de verbinding met het hiernamaals. Dit was het centrale symbool van het hele Maya universum.

Het merkwaardige feit is dat er in de heilige cenote overblijfselen zijn van een altaar dat volledig onder water staat en waarin vele offers te zien zijn: botten, textiel, keramiek, edele metalen, enz. Maar welke betekenis zouden al deze elementen hebben? Hoe konden de Maya's deze offers onder water dragen? Welke betekenis zouden ze hebben voor de stad Chichén Itzá?

In de loop der jaren zijn vele theorieën ontwikkeld, maar de meest gangbare is dat deze ceremonies verband hielden met een seizoen van extreme droogte dat Chichén Itzá trof. Deze droogte kan vijf tot vijftig jaar hebben geduurd, waardoor het water tot een alarmerend niveau daalde.

Geconfronteerd met dit natuurverschijnsel begonnen de Maya autoriteiten offers te brengen om de regengod te vragen water te sturen. De regen kwam echter nooit. De bronnen droogden op en de bevolking begon te migreren op zoek naar een plek met water. Beetje bij beetje raakte Chichén Itzá leeg, totdat het werd opgeslokt door de jungle.

Andere emblematische gebouwen van Chichén Itzá

Tempel van de Krijgers

Beeld van de Tempel van de Krijgers.

Het bevindt zich voor het grote plein van het complex. Het heeft een vierkante plattegrond, vier platforms met drie uitsteeksels en een trap naar het westen. Het heeft bovenaan decoratieve figuren, Atlantiërs genaamd, die een bank lijken vast te houden.

Binnen is een eerdere tempel, wat doet vermoeden dat de Maya's oude structuren gebruikten om grotere te bouwen. Binnen staan verschillende beelden van Chacmool. De tempel is omgeven door verschillende soorten zuilen, die bekend staan als de "binnenplaats van de duizend zuilen", die in verbinding staat met andere sites in de stad.

Binnenplaats van duizend zuilen

Binnenplaats van de Duizend Zuilen.

De zuilen op deze binnenplaats zijn gebeeldhouwd met figuren uit het militaire en dagelijkse leven van Chichén Itzá.

Piramide of Tempel van de Grote Tafels

Tempel van de Grote Tafels.

Deze bevindt zich naast de Tempel van de Krijgers en is gemaakt naar hetzelfde model. Enkele decennia geleden werd in de tempel een felgekleurde polychrome muurschildering met gevederde slangen gevonden.

Reconstructie van de Tempel van de Grote Tafels.

Ossuarium

Ossuarium.

Dit gebouw is een graftombe naar hetzelfde model als het kasteel. , Het heeft een hoogte van negen meter en heeft een heiligdom met een galerij aan de bovenkant, versierd met verschillende motieven, waaronder gevederde slangen.

Plaza de las Monjas

Plaza de las Monjas.

Dit gebouw werd genoemd naar de Spanjaarden, die overeenkomsten vonden tussen de structuur ervan en de kloosters. In werkelijkheid moet het een regeringscentrum van de stad zijn geweest. Het heeft verschillende ornamenten en Chaakse maskers als versiering.

Geweldig balspel

Geweldig balspel.

De Maya's hadden een balspel, waarbij een bal door een hoepel werd gegooid. Er zijn verschillende balspelen in de verschillende Maya-nederzettingen. Ook Chichen Itzá heeft er een.

Detail van de hoepel.

Het is omgeven door 12 meter hoge muren. Het heeft een oppervlakte van 166 x 68 meter. In het midden van het veld, aan de bovenkant van de muren, bevinden zich de stenen hoepels. Aan het eind van dit gebied bevindt zich de Tempel van het Noorden, bekend als de Tempel van de Baardman.

Tempel van de Jaguars

Dit is een kleine tempel gelegen ten oosten van het platform van het Grote Balspel. De rijke decoratie verwijst naar dit spel, met slangen als hoofdelement, evenals jaguars en schilden.

Tzompantli

Tzompantli of Muur van Schedels.

De Tzompantli of Muur van schedels Het is waarschijnlijk een allegorische muur voor mensenoffers, aangezien men denkt dat er palen met de schedels van slachtoffers, die vijandelijke krijgers kunnen zijn geweest, op het oppervlak zijn geplaatst. Schedels zijn het belangrijkste decoratiemotief, en hun kenmerk is de aanwezigheid van ogen in hun kassen. Daarnaast komt ook de adelaar voor die een menselijk hart verslindt.

Venus Platform

Platform of Tempel van Venus.

In de stad zijn twee platforms naar deze naam genoemd, die sterk op elkaar lijken. U kunt er het beeldhouwwerk van Kukulkan zien en symbolen die verwijzen naar de planeet Venus. In de oudheid was dit gebouw beschilderd in oker, groen, zwart, rood en blauw. Men gelooft dat het ruimte bood aan de viering van riten, dansen en verschillende soorten ceremonies.

Korte geschiedenis van Chichén Itzá

De stad Chichén Itzá werd gesticht rond het jaar 525, maar bereikte haar hoogtepunt tussen 800 en 1100, de laatklassieke of postklassieke periode van de precolumbiaanse culturen.

Met meer dan 30 gebouwen zijn de overblijfselen ervan een overtuigende getuigenis geworden van de wetenschappelijke vooruitgang van deze Meso-Amerikaanse cultuur, met name op het gebied van astronomie, wiskunde, akoestiek, geometrie en architectuur.

Chichén Itzá was niet alleen van onschatbare artistieke waarde, maar ook een centrum van politieke macht en concentreerde als zodanig enorme handelsnetwerken en grote rijkdom.

In feite beheersten de Maya's de handel in het gebied via de toegangswegen naar het Castillo, het hart van Chichén Itzá, en hadden zij ook havens die niet zo dicht bij Chichén Itzá lagen, maar van waaruit zij met hun vloten verschillende handelspunten op het schiereiland controleerden.

Zij werden in de loop van hun geschiedenis geconfronteerd met verschillende crisissen, waarvan sommige veranderingen in de orde van overheersing en organisatie inhielden. Zij werden ook beïnvloed door de Tolteekse cultuur.

Enige tijd nadat de stad was verlaten, stuitten de Spanjaarden er in de 16e eeuw op. De eersten die de stad vonden waren de conquistador Francisco de Montejo en de franciscaan Diego de Landa, die getuigenis aflegden van de wonderen die zij er hadden aangetroffen.

Uiteindelijk werd Chichén Itzá onderdeel van het privé-domein van de nieuwe bewoners en in de 19e eeuw was Chichén Itzá een haciënda van Juan Sosa.

In de eerste helft van de 19e eeuw werd het landgoed bezocht door de ontdekkingsreiziger en schrijver John Lloyd Stephens en de Engelse kunstenaar Frederick Catherwood.

De haciënda werd aan het eind van de 19e eeuw aangekocht door de Amerikaanse archeoloog en diplomaat Edward Herbert Thompson, die zich toelegde op de studie van de Maya-cultuur. Zijn erfgenamen kregen na zijn dood in 1935 de leiding over de haciënda.

Het Mexicaanse Nationale Instituut voor Antropologie en Geschiedenis is echter belast met de archeologische exploratie en het onderhoud van de site.

Bekijk de indrukwekkende luchtfoto van de stad Chichén Itzá in deze video: