Książka Dom duchów Powieść Isabel Allende, opublikowana w 1982 r., opowiada historię czterech pokoleń rodzin w jednym z krajów Ameryki Łacińskiej w XX w. Allende splata ze sobą kwestie niesprawiedliwości społecznej, zmieniającej się roli kobiet w społeczeństwie i powszechnej walki z tyranią, w atmosferze modernizacji i ideologicznego wylewu.

Dzieło to jest literackim debiutem Allende jako autorki opowiadań i szybko stało się kontrowersyjnym bestsellerem. Wynika to z kilku aspektów. Literacko, Allende przeplata realistyczną relację ze współczesnej historii Chile z elementami magicznymi i cudownymi. Pozaliteracko, Allende wzbudza kontrowersje zarówno ze względu na własne przekonania polityczne, jak i ze względu na własne przekonania polityczne.za powiązania rodzinne z Salvadorem Allende.

Poniżej znajduje się streszczenie powieści Dom duchów a następnie krótka analiza i opisowa lista wszystkich postaci.

Podsumowanie Dom duchów Isabel Allende

W pierwszych dekadach XX wieku Severo i Nívea del Valle założyli dużą i zamożną rodzinę. Zarówno Severo, jak i Nívea są liberałami. On ma aspiracje polityczne, a ona jest pionierką feminizmu. Wśród wielu dzieci tego małżeństwa wyróżniają się Rosa Piękna i Clara jasnowidząca.

Clara jest najmłodszą z rodzeństwa. Posiada szczególną wrażliwość na telekinezę, komunikację z duchami i wróżenie. Prowadzi dziennik, który nazywa "notatnikiem życia". W dzieciństwie przewidziała przypadkową śmierć w rodzinie.

Rosa, wyjątkowo piękna kobieta, jest zaręczona na odległość z Estebanem Truebą, młodym mężczyzną z rodziny w ruinie, który udał się do kopalni w poszukiwaniu żyły złota, która zapewniłaby mu wystarczającą ilość pieniędzy, aby poślubić Rosę i utrzymać swoją matkę, Ester, i jego siostrę, Férulę.

Rodzinna tragedia

W trakcie oczekiwania Rosa umiera otruta, jako ofiara próby wyeliminowania Severo. Wydarzenie to odsuwa Severo od polityki. Clara czuje się winna, że przewidziała to wydarzenie i nie była w stanie mu zapobiec, więc postanawia przestać mówić.

Żałując, że zmarnował czas w kopalni, Esteban Trueba wyrusza na wieś, aby odzyskać rodzinną hacjendę Las Tres Marías.

Trzy Marie i narodziny fortuny

Trueba zdobywa dobrobyt w ciągu kilku lat z pomocą chłopów i zarządcy, Pedro Garcíi. Znany z despotycznego traktowania, Esteban Trueba gwałci każdą napotkaną chłopską dziewczynę. Pierwszą z nich jest piętnastoletnia córka jego zarządcy, Pancha Garcíi, którą zapładnia bez ponoszenia odpowiedzialności.

Odwiedza również domy publiczne, gdzie spotyka Tránsito Soto, prostytutkę, której pożycza 50 pesos w zamian za przysługę. Szef wraca do miasta, gdy otrzymuje list od Féruli z ostrzeżeniem, że jego matka umiera.

W międzyczasie Clara, teraz w wieku małżeńskim, przerywa milczenie i zapowiada małżeństwo z Truebą.

Narodziny rodziny Trueba del Valle

Zmęczony samotnym i surowym życiem Esteban postanawia założyć rodzinę z Clarą, młodszą siostrą Rosy. Para przeprowadza się do Las Tres Marías. Clara zaprasza do siebie Férulę, która zajmuje się domem i poświęca szwagierce wszelką troskę i uwagę.

Esteban porzuca swoje stare nawyki z kobietami i prowadzi intensywne życie małżeńskie z Clarą. Z ich małżeństwa rodzi się troje dzieci: Blanca oraz bliźniaki Jaime i Nicolas. Ferula zakochuje się w Clarze, nie zauważając tego. Kiedy Esteban zdaje sobie z tego sprawę, wyrzuca ją z domu. Ferula przeklina go, zapowiadając, że skurczy się i umrze samotnie. Ferula umiera samotnie kilka lat później.

Zmieniające się czasy

Od wyjazdu Feruli, Clara zajmuje się życiem domowym i jest zaangażowana w edukację i pomoc robotnikom, podczas gdy bliźniaczki uczą się w szkole z dala od wsi i rodziców, a Blanca pozostaje na hacjendzie.

Trueba wyrzuca Pedro Tercero Garcíę z hacjendy, który był synem obecnego zarządcy, Pedro Segundo, za szerzenie idei socjalistycznych poprzez muzykę, nie wiedząc, że był w romansie z Blancą od dzieciństwa. Kochankowie zostają zdradzeni przez hrabiego Jeana de Satigny, francuskiego szlachcica, który zmusił Truebę do pozostania w jego domu, aby zaangażować go w swoją działalność.Trueba bije Blankę i swoją żonę, po czym oboje udają się do miasta.

Esteban Trueba wyznacza nagrodę dla każdego, kto poinformuje go o miejscu pobytu Pedro Tercero. Wnuk Panchy Garcíi, Esteban García, informuje go. Nieświadomy jego tożsamości, Trueba odmawia mu nagrody za informowanie go. Esteban García jest przepełniony pragnieniem zemsty.

Trueba odcina siekierą trzy palce Pedro Tercero, ale ostatecznie, dzięki wskazówkom jezuity José Dulce Maríi, robi on karierę jako muzyk i staje się znanym pieśniarzem protestacyjnym.

Niewygodne małżeństwo

Wkrótce potem bliźniaczki odkryły, że ich siostra Blanca jest w ciąży i powiadomiły Estebana Truebę, który zmusił Jeana de Satigny do poślubienia jej i przyjęcia ojcostwa.

Hrabia zwolnił Blancę z obowiązku skonsumowania małżeństwa. Z czasem dziwactwa jej męża zwróciły uwagę Blanki, aż odkryła, że używa on swojego laboratorium fotograficznego do próbowania scen seksualnych z personelem domowym. Blanca postanowiła wrócić do domu swojej matki.

Powrót do domu duchów

Kamienica była odwiedzana przez wszelkiego rodzaju ezoterycznych i cyganeryjnych ludzi, a także duchy. Jaime poświęcił się studiowaniu medycyny i służył biednym w szpitalu. Nicolas wędrował od jednego wynalazku do drugiego bez odpowiedzialności, obok swojej kochanki Amandy, która miała młodszego brata o imieniu Miguel.

Nicolás sprawia, że Amanda zachodzi w ciążę, a ona decyduje się na aborcję. Jaime, który jest potajemnie zakochany w Amandzie, pomaga jej. Przez jakiś czas mieszkają w domu, a w tym czasie Blanca wraca i rodzi Albę.

Kariera polityczna Estebana Trueby

Esteban Trueba powraca do domu w mieście, aby kontynuować karierę polityczną. Zostaje senatorem z ramienia partii konserwatywnej. Truebę odwiedza Esteban García, jego wnuk, który wraca, aby odebrać swoją nagrodę. Myśląc, że może na tym skorzystać, daje mu list polecający, aby dołączył do carabineros.

Obawiając się ekscentryczności swojego syna Nicholasa, który jest teraz Hindusem, patriarcha wysyła go do Stanów Zjednoczonych, gdzie Nicholas osiąga sukces ekonomiczny jako duchowy przywódca.

Clara umiera, gdy Alba osiąga wiek siedmiu lat, ale jej duch nie opuszcza domu. Zostaje pochowana z głową swojej matki, Nívei, która zginęła wiele lat wcześniej wraz z ojcem w wypadku drogowym. Głowa zabłądziła i dzięki swoim zdolnościom wróżbiarskim Clara odzyskała ją i zachowała.

Powstanie lewicy

Alba, obecnie studentka uniwersytetu, zakochuje się w Miguelu, rewolucyjnym studencie, i bierze z nim udział w demonstracji, gdzie zostaje zidentyfikowana przez karabiniera Estebana Garcíę.

Wbrew wszelkim przeciwnościom lewica dochodzi do władzy. Reforma rolna odbiera Estebanowi Truebie ziemię. Próbując ją odzyskać, szef kończy jako zakładnik swoich chłopów w Las Tres Marías. Pedro Tercero, obecnie minister, ratuje go w imieniu Blanki i Alby, która dopiero wtedy dowiaduje się, że to jej ojciec.

Opozycja dąży do destabilizacji gospodarki i podburzenia wojska w celu sprowokowania zamachu stanu i powrotu do władzy. Ale wojsko miało inne plany: ustanowienie żelaznej i brutalnej dyktatury.

Dyktatura wojskowa

Wojsko przystąpiło do unicestwiania wszystkich powiązanych z obalonym prezydentem i zamordowało Jaime, który był w biurze prezydenta.

Kiedy Esteban w końcu przyznaje się do swojego politycznego błędu, Blanca wyznaje, że w domu ukrywa się Pedro Tercero. Uwolniony od nienawiści, Trueba pomaga mu uciec i wysyła go z Blancą do Kanady.

Miguel zaciąga się do partyzantki. Alba udziela tymczasowego schronienia prześladowanym politycznie w domu, dopóki nie zostaje aresztowana, a senator Trueba nie jest w stanie temu zapobiec. W więzieniu Esteban García poddaje ją wszelkiego rodzaju torturom i gwałtom.

Rozwikłanie

Esteban Trueba zwraca się do Tránsito Soto w poszukiwaniu należnej przysługi. Teraz właścicielka dobrze prosperującego domu publicznego, jej kontakty z wojskiem pozwalają jej zapewnić uwolnienie Alby.

Miguel i Esteban Trueba zawierają pokój i zgadzają się wywieźć Albę z kraju, ale ona postanawia zostać i czekać na Miguela. Razem z dziadkiem odzyskuje zeszyty Clary, aby spisać historię rodziny.

Esteban Trueba umiera w ramionach swojej wnuczki, wiedząc, że jest przez nią kochany. Uwolniony od wszelkiej urazy, jego duch łączy się z duchem Clary.

Analiza Dom duchów Isabel Allende

Kadr z filmu Dom duchów (1993), w reżyserii Bille August. W obrazie Jeremy Irons w roli Estebana Trueby.

Powieść Dom duchów Składa się z czternastu rozdziałów i epilogu. Ma coś szczególnego: w żadnym momencie Isabel Allende nie określa nazwy kraju, miasta ani wybitnych aktorów politycznych lub społecznych. Odnosi się do tych ostatnich jako El Candidato (lub El Presidente) i El Poeta (Poeta).

Oczywiście możemy uznać historię rodzinnego Chile Isabel Allende (aluzja do Salvadora Allende, Augusto Pinocheta czy poety Pablo Nerudy), jednak to pominięcie wydaje się celowe. Jak przekonuje badaczka Idelber Avelar w eseju zatytułowanym Dom duchów: historia mitu i mit historii Praca jest mapą, na której można rozpoznać latynoamerykańską i uniwersalną walkę z autorytaryzmem.

Głos narracyjny

Dom duchów to powieść, której narratorami są dwie postacie. Główny wątek jest prowadzony przez Albę, która rekonstruuje historię rodziny poprzez "zeszyty życia" zapisane przez jej babcię Clarę. Przez większość czasu Alba przyjmuje głos wszechwiedzącego narratora, z wyjątkiem epilogu i innych fragmentów, w których opowiada własnym głosem.

Narracje Alby są przechwytywane i uzupełniane od czasu do czasu przez zeznania Estebana Trueby, który pisze w pierwszej osobie. Dzięki zeznaniom Trueby możemy dowiedzieć się o tych aspektach, których Clara nie mogła zapisać w swoich notatnikach.

Między cudownym a realistycznym

Według badaczki Idelber Avelar, powieść wyróżnia się przeplataniem magicznych i cudownych aspektów z realizmem, bez wpływu jednego aspektu na drugi. Cudowne i rzeczywiste wydają się współistnieć jako dwa światy, które komunikują się ze sobą bez ingerencji.

Dlatego nawet jeśli wróżby nasuwają nam myśl o nieuchronnym przeznaczeniu, potwierdzają one jedynie prawo przyczyny i skutku. Działania bohaterów prowokują wydarzenia, a oświecone istoty nie są w stanie tego przewidzieć.

Bohaterowie akceptują cudowne wydarzenia jako prawdziwy fakt, więc Esteban Trueba nie ma wątpliwości, że klątwa jego siostry Feruli się spełni. Ale nie do końca tak było. Jej zmiany temperamentu zmieniły jej ostateczne przeznaczenie.

Kwestia polityczna

Polityka wprowadza do historii tragedię i śmierć, a nawet niesprawiedliwość struktury społecznej. To są prawdziwe czynniki, które zmieniają życie bohaterów i skręcają wątek opowieści. Oczywiste jest, że duchy są wobec tego bezsilne.

Śmierć róży zwiastuje nadchodzącą panoramę: od konserwatyzmu początku wieku po ultraprawicę lat 60. i 70. czynniki władzy pokazują swoje tyrańskie powołanie. Jest to walka między lewicą a prawicą, która toczy się w historii Ameryki Łacińskiej.

Walka klas

Naturalizacja niesprawiedliwości społecznej i ubóstwa dominuje w politycznej wyobraźni elity rządzącej, której reprezentantem jest Esteban Trueba. Trueba reprezentuje władzę ekonomiczną, która usprawiedliwia autorytaryzm w imię "cywilizacji" ludzi.

Ze swojej strony Severo, Nívea, Blanca i Clara symbolizują myśl burżuazyjną w jej różnych przejawach. Blanca i Clara pomagają potrzebującym. Jaime reprezentuje demokratyczne zaangażowanie poprzez zawód lekarza w służbie ludziom. Nicolás reprezentuje sektor, który wymyka się rzeczywistości za pomocą nieklasyfikowalnej duchowości.

Obawy i zmagania sektora popularnego są reprezentowane na wiele różnych sposobów. Można zidentyfikować co najmniej trzy z nich:

1. Sektor, który akceptuje porządek społeczny i podporządkowanie. Tak jest w przypadku Pedro Garcíi i jego syna, Pedro Segundo.
2. Jeden sektor, świadomy, że ich prawa zostały odebrane, postrzega siebie jako ofiary, ale nie jest w stanie wyartykułować alternatywnych rozwiązań, aby je przezwyciężyć, na przykład Pancha i Esteban García oraz chłopi, którzy biorą szefa jako zakładnika.
3. Sektor, który proponuje zmianę ustalonego porządku na porządek oparty na sprawiedliwości, podzielony na dwie części: tych, którzy walczą w cywilu (jak Pedro Tercero) i tych, którzy wybierają drogę zbrojną, jak Miguel.

Rola Kościoła katolickiego

Allende pokazuje różne reprezentacje przywódców Kościoła katolickiego poprzez trzy typy księży: Ojca Restrepo, Ojca Antonio i Ojca José Dulce María.

Ojciec Restrepo uosabia kościelną koncepcję sprzed Soboru Watykańskiego II, w której głoszeniu piekła często poświęcano więcej uwagi niż głoszeniu łaski. Fanatyczny ojciec Restrepo znajduje grzech we wszystkim, co obserwuje, a jego stanowisko jest konserwatywne.

Ojciec Antonio reprezentuje bardziej tradycyjnych księży z połowy wieku, którzy towarzyszą swoim najbardziej pobożnym wiernym. Jest apolitycznym księdzem, który błąka się między moralizmem a ciekawością małych perwersji, które słyszy w swoim konfesjonale. Jest jednak dobrym przyjacielem Féruli.

Ojciec José Dulce María jest jezuitą, który nadaje Ewangelii interpretację społeczną i reprezentuje sektory kościelne, które przyjmują walkę ludzi jako własną i angażują się w poszukiwanie sprawiedliwości, równości i wolności.

Rola kobiet

Od początku powieści postać Nívei zapowiada nową rolę kobiet w społeczeństwie: kiedy jej mąż wycofuje się z polityki, staje się ważną działaczką feministyczną.

W Clarze i Blance wciąż widzimy konsekwencje patriarchalnego społeczeństwa, które narzuca kobietom określone role, ale nie są to kobiety uległe, ale kobiety, które ze swoich pozycji zdobywają własną władzę i rzucają wyzwanie patriarchalnemu porządkowi.

Alba będzie tego zwieńczeniem, gdy zostanie studentką uniwersytetu i będzie walczyć najlepiej jak potrafi w obronie swoich ideałów. Alba całkowicie podbija swoją autonomię i zdobywa szacunek swojego konserwatywnego dziadka.

Dlatego też Michael Handelsman w artykule zatytułowanym Dom duchów i ewolucja współczesnej kobiety postacie kobiece nie są po prostu podmiot Pociągają za sznurki historii, konfrontują się z władzą i wprowadzają znaczące zmiany w narracji.

Alba jako kozioł ofiarny

Alba, jedyna wnuczka Trueby, budzi w nim jego ukrytą czułość. Wielki patriarcha, gniewny i mściwy, znajduje w swojej wnuczce pęknięcie, przez które jego twardość się rozpada. Przemiana, którą Clara wywołała w nim we wczesnej młodości, dramatycznie przerwana, była kontynuowana przez Albę.

To Alba odpokutowuje za błędy swojego dziadka, kiedy Esteban García obraca przeciwko niej nagromadzoną przez lata niechęć do rodziny Trueba. Jako kozioł ofiarny, Alba przedstawia odkupienie swojego dziadka i usprawiedliwia historię rodziny jako część zbiorowej wyobraźni, która ucieleśnia wartości wolności, sprawiedliwości i uczciwości.

Chociaż powieść nie rozstrzyga, który sektor zatriumfuje, więź między Estebanem Truebą i Albą można odczytać jako wyraz sprawiedliwego i koniecznego pojednania między sektorami społeczeństwa obywatelskiego, pojednania zdolnego do konfrontacji z prawdziwym wrogiem: łańcuchem urazów, uzasadnionych i bezpodstawnych, które prowadzą do tyranii wojskowej.

Postacie

Kadr z filmu Dom duchów (1993), w reżyserii Bille August, z Glennem Closse w roli Feruli i Meryl Streep w roli Clary.

Severo del Valle. Kuzyn i mąż Nívei, członek Partii Liberalnej.

Nívea del Valle. Kuzynka i żona Severo, działaczka feministyczna.

Rosa del Valle (Rosa la Bella). Córka Severo i Nívei, narzeczona Estebana Trueby, umiera od trucizny.

Clara del Valle. Młodsza córka Severo i Nívea. Matriarchini i jasnowidzka. Żona Estebana Trueby i matka Blanki, Jaime i Nicolása. Spisuje swoje wspomnienia w zeszytach życia. Przewiduje przeznaczenie rodziny.

Wujek Marcos. Ulubiony wujek Clary, ekscentryczny, żądny przygód i marzycielski, traci życie podczas jednej ze swoich dziwacznych przygód.

Esteban Trueba. Syn Stephena i Esther, o dzikim temperamencie. Zakochany w Rosie aż do jej śmierci. Żeni się z siostrą Rosy, Clarą. Patriarcha. Przywódca partii konserwatywnej.

Szyna Trueba. Siostra Estebana Trueby, niezamężna i dziewica, oddana pod opiekę matki, a następnie swojej szwagierki Clary, w której się zakochała.

Ester Trueba. Chora i umierająca matka Estebana i Féruli Trueba.

Blanca Trueba del Valle. Najstarsza córka Clary i Estebana Trueba, zakochuje się w Pedro Tercero García.

Jaime Trueba del Valle. Bliźniak Nicolása, syna Clary i Estebana Trueba, lewicowego idealisty i lekarza oddanego opiece nad ubogimi w szpitalu.

Nicolás Trueba del Valle. Bliźniak Jaime, syn Clary i Estebana Trueba, bez określonego powołania, w końcu odkrywa hinduizm i znajduje w nim swoje osobiste i ekonomiczne spełnienie.

Jean de Satigny. Francuski hrabia, mąż Blanki Trueby w zaaranżowanym małżeństwie. Nigdy nie skonsumowali swojego związku. Daje swoje nazwisko córce Blanki z Pedro Tercero García.

Alba de Satigny Trueba. Córka Blanki i Pedra Tercero, adoptowana przez Jeana de Satigny, jest lewicowcem i zakochuje się w partyzancie Miguelu, bracie Amandy.

Pedro García. Pierwszy zarządca hacjendy Las Tres Marías.

Pedro Segundo García. Syn Pedro Garcíi i drugi zarządca hacjendy Las Tres Marías.

Pedro Tercero García. Syn Pedro Segundo. Zakochuje się w Blance. Przyjmuje lewicowe idee i głosi je wśród lokatorów Las Tres Marías. Zostaje wyrzucony przez Truebę.

Pancha García. Córka Pedra Garcíi i siostra Pedra II, została zgwałcona przez Estebana Truebę, gdy była młoda i zaszła w ciążę.

Esteban García (syn). Nieuznany syn Estebana Trueby i Panchy Garcíi.

Esteban García (wnuk). Nieuznany wnuk Estebana Trueby i Panchy Garcíi. Dorasta z pragnieniem zemsty na całej rodzinie Trueba. Torturuje Albę.

Ojciec Restrepo. Konserwatywnie myślący ksiądz i żarliwy kaznodzieja piekła.

Ojciec Antonio. Spowiednik Féruli Trueba, który wspierał ją duchowo w ostatnich latach jej życia.

Ojciec Juan Dulce María. Jezuicki ksiądz oddany ludziom, bliski lewicowym ideom, przyjaciel Pedro Tercero Garcíi.

Amanda. Siostra Miguela, kochanka Nicolása, a później Jaime.

Miguel. Młodszy brat Amandy. Wierzy w walkę zbrojną jako jedyną drogę do wolności. Zostaje partyzantem. Zakochuje się w Albie Satigny Trueba.

Profesor Sebastián Gómez. Zaszczepia lewicowe idee wśród studentów i walczy razem z nimi w demonstracjach.

Ana Díaz. Towarzysz Miguela i Alby w walce i przywódca lewicy.

Transito Soto. Prostytutka i przyjaciółka Estebana Trueby, któremu zawdzięcza swoją lojalność.

Nana. Odpowiedzialny za wychowanie dzieci Del Valle, a później Clary i Estebana Trueba.

Barabasz. Kolosalny pies Clary w jej dzieciństwie. Umiera w dniu jej ślubu z Estebanem Truebą.

Siostry Mora. Trzy siostry spirytystyczne, przyjaciółki Clary i braci Trueba, Luisa Mora jest ostatnią ocalałą i zwiastuje nowe niebezpieczeństwa dla rodziny.

Poeta. Postać bez aktywnego udziału w powieści, stale wspominana jako mobilizator uczuć i sumienia, inspirowana jest Pablo Nerudą.

Kandydat lub Prezydent. Przywódca ruchu lewicowego, który chwilowo dochodzi do władzy i zostaje obalony przez dyktaturę wojskową. Inspiruje się Salvadorem Allende.

Referencje

Avelar, I. (1993) "La casa de los espíritus": La Historia del Mito y el Mito de la Historia. Revista Chilena De Literatura , (43), 67-74.

Handelsman, M. (1988) "Dom duchów" i ewolucja współczesnych kobiet. Listy od kobiet , 14(1/2), 57-63.