Guernica is een olieverfschildering uit 1937 van de Spaanse schilder, beeldhouwer en dichter Pablo Ruiz Picasso (Malaga, Spanje 1881-Mougins, Frankrijk 1973) en bevindt zich momenteel in het Museo de Arte Reina Sofia in Madrid, Spanje.

Pablo Picasso: Guernica . 1937. Olieverf op doek. 349,3 x 776,6 cm. Museo Reina Sofía, Madrid.

Het schilderij werd besteld door de regering van de Tweede Republiek in Spanje voor het Spaanse paviljoen op de Internationale Tentoonstelling in Parijs in 1937, midden in de Spaanse Burgeroorlog. Picasso kreeg geen verzoek voor het onderwerp, zodat het hem enige tijd kostte om een geschikt concept te vinden. Uit deze situatie rijst een aantal twijfels over de ontstaansgeschiedenis en het eigenlijke onderwerp.van het doek.

Analyse

Guernica wordt beschouwd als een van de belangrijkste schilderijen uit de carrière van Pablo Picasso en van de 20e eeuw, zowel om zijn politieke karakter als om zijn stijl, een mengeling van kubistische en expressionistische elementen die het uniek maken. Wat stelt het voor, waar komt zijn politieke karakter vandaan en wat is de betekenis die de schilder eraan toekent, zo kan men zich afvragen.

Wat stelt de foto voor Guernica ?

Er zijn momenteel twee stellingen in discussie over wat de Guernica van Pablo Picaso: de meest gangbare bewering is dat het geïnspireerd is op de historische context van de Spaanse Burgeroorlog; een andere, meer recente en schandalige, bewering is dat het een autobiografie is.

Historische context

De meeste bronnen wijzen erop dat het beeld Guernica Guernica, gelegen in Vizcaya, Baskenland, stond onder controle van de Tweede Republiek en had drie wapenfabrieken.

Als gevolg daarvan werd op 26 april 1937 de stad Villa Vasca de Guernica gebombardeerd door het Condor Legioen van de Duitse luchtmacht, gesteund door de Italiaanse luchtmacht. 127 mensen kwamen om bij het bombardement, dat de reactie van de bevolking opriep en gevolgen had voor de internationale publieke opinie.

Een mogelijke autobiografie

Naar aanleiding van de analyse van de schetsen voor het doek en hun datering, hebben sommige onderzoekers zich afgevraagd of Picasso werkelijk van meet af aan een bewuste weergave van het bombardement op Guernica voor ogen had.

In een artikel van Macarena García getiteld Wat als 'Guernica' een ander verhaal vertelde? waarin hij het boek Guernica: het onbekende meesterwerk van José María Juarranz de la Fuente (2019), wordt gemeld dat het werk zou zijn begonnen voordat de bombardementen bekend waren.

Volgens Juarranz was het oorspronkelijke thema een autobiografisch verslag van de familiegeschiedenis van de schilder met zijn moeder, zijn minnaars en zijn dochter, die bijna stierf na zijn geboorte. Deze hypothese was al geopperd door Daniel-Henry Kanhweiler, de handelaar en biograaf van de schilder uit Malaga.

Kan een iconografische analyse deze interpretatie bevestigen of ontkrachten? Laten we eens kijken.

Misschien bent u geïnteresseerd in: 13 essentiële werken om Pablo Picasso te begrijpen.

Iconografische beschrijving

Op Guernica Het is een polychroom schilderij, waarvan het palet zwart, grijs, blauw en wit bevat, zodat de schilder optimaal gebruik maakt van de sterke contrasten van het clair-obscur die deze kleuren mogelijk maken.

Het schilderij weerspiegelt de dualiteit van twee scènes in één: de linkerkant lijkt op het interieur van een huis en de rechterkant op het exterieur, tegelijkertijd verenigd en gescheiden door drempels.

De drempel is een belangrijk symbool in de artistieke verbeelding. Hij maakt de overgang mogelijk van binnen naar buiten en omgekeerd, en communiceert verschillende ruimtes en werelden. Daarom betreedt men bij het overschrijden van een drempel een gevaarlijke zone van onzichtbare maar reële gevechten: het onderbewustzijn.

Om de verschillende aspecten van het schilderij te verenigen, gebruikte Picasso de techniek van het synthetische kubisme, waarbij een rechte lijn door het schilderij wordt getrokken, waardoor de niet met elkaar verbonden vormen worden verenigd.

Het licht in het schilderij is cruciaal om het drama en de verbondenheid tussen de verschillende personages te laten zien, omdat ze allemaal verlicht zijn en allemaal samen in dit lijden zitten.

Personages en figuren in Guernica

De samenstelling van Guernica met negen personages: vier vrouwen, een paard, een stier, een vogel, een gloeilamp en een man.

Vrouwen

Voor Picasso zijn vrouwen effectief in het uitbeelden van lijden en pijn, omdat hij hen deze emotionele kwaliteit toeschrijft.

De twee vrouwen die naar de hemel roepen om gerechtigheid staan aan beide uiteinden van het schilderij, en omlijsten het lijden. De vrouw links schreeuwt om het leven van haar kind, wellicht als symbool voor psychische pijn, en doet denken aan de iconografie van de Piedad .

De vrouw rechts schreeuwt om het vuur dat haar verteert, wat waarschijnlijk fysieke pijn voorstelt, en Picasso slaagt erin het gevoel van beslotenheid te vergroten door haar in een vierkant te omcirkelen.

De twee andere vrouwen creëren een beweging van rechts naar het midden van het werk. De kleinere vrouw lijkt te worden geabsorbeerd door het licht dat van de lamp in het midden van de ruimte uitgaat, zodat haar lichaam (diagonaal) de driehoekige compositie completeert.

De andere vrouw, als een spook, verschijnt door een raam met een kaars in de richting van de centrale figuur van het paard. Zij is het enige etherische beeld en de enige die door een raam of drempel naar buiten of naar binnen gaat en van de ene wereld naar de andere overgaat.

Misschien bent u ook geïnteresseerd in: Betekenis van Pablo Picasso's Les Demoiselles d'Avignon.

Het paard

Detail van dieren: stier, duif en paard.

Gewond met een lans ondergaat het paard kubistische verdraaiingen van hoofd en nek, met een mes als tong die uit zijn mond steekt en in de richting van de stier wijst.

De stier

De stier links op het schilderij is verrassend onbewogen. De stier is de enige die het publiek aankijkt en met hen communiceert op een manier die de andere personages niet doen.

In de jaren 1930 maakte Pablo Picasso van de stier een terugkerend dier in zijn iconografie, totdat het het symbool werd van het labyrint van zijn leven.

De vogel (duif)

De vogel is heel subtiel geplaatst tussen de twee sterke dieren op het schilderij: de stier en het paard, maar dat belet hem niet om net zo naar de hemel te krijsen als de vrouwen die aan weerszijden van het schilderij zijn ingekaderd.

De gloeilamp

De lamp, omgeven door een soort oog, met stralen als een zon, overziet het hele tafereel en geeft de indruk alle gebeurtenissen van buitenaf waar te nemen.

De binnenlamp speelt met de dubbelzinnigheid en dualiteit van het niet weten of het nacht of dag is, binnen of buiten. Het voert ons mee naar een wereld buiten deze wereld.

De man

De man wordt voorgesteld door een enkele figuur, op de grond, met zijn armen uitgestrekt en gefragmenteerd.

Op de vloer aan de linkerkant zien we zijn geamputeerde arm, die nog steeds een gebroken zwaard hanteert, naast een enkele kleine bloem in het midden van het schilderij, die misschien hoop voorstelt.

De strepen op zijn arm symboliseren de geseling, die samen met zijn open armen herinnert aan de kruisiging als lijden en offer van de mens.

Zie ook kubisme

Betekenis van Guernica

Pablo Picasso had dit te zeggen over zijn werk:

Mijn werk is een kreet van aanklacht tegen de oorlog en de aanvallen van de vijanden van de Republiek die na de verkiezingen van 31 (...) wettelijk zijn vastgelegd. Schilderen is niet om flats te versieren, kunst is een instrument van offensieve en defensieve oorlog tegen de vijand. De oorlog in Spanje is de strijd van de reactie tegen het volk, tegen de vrijheid. In de muurschildering waaraan ik werkwerken, en die ik de titel Guernica en in al mijn recente werken uit ik duidelijk mijn afkeer van de militaire kaste, die Spanje in een oceaan van pijn en dood heeft gestort.

Echter, Pablo Picasso's strijdlustige verklaring betekende dat het werk... Guernica Was het echt geïnspireerd door het bombardement op Guernica of beantwoordde het aan de propagandistische doelstellingen van Spaans links? Macarena García stelt, in navolging van José María Juarranz de la Fuente, dat dit het geval was:

Picasso noemde Guernica aan haar werk om de status ervan te verhogen en de zichtbaarheid ervan in Europa te vergroten, waardoor het een symbool werd tegen de fascistische barbaarsheid van de Spaanse oorlog.

Macarena García vat de conclusies van Juarranz de la Fuente als volgt samen:

De stier staat voor Picasso's zelfportret, de vrouw met het flauwvallende kind staat voor zijn geliefde Marie Thèresse Walter en hun dochter Maya op het moment van haar geboorte, en het paard staat voor zijn ex-vrouw Olga Koklova en de puntige tong zijn harde argumenten met haar voor hun scheiding.

Wat de vrouwenfiguur betreft die een lamp vasthoudt die uit een raam komt, associeert José María deze met de moeder van de kunstenaar ten tijde van de aardbeving die zij in Málaga meemaakten?

In een ander artikel, getiteld Is 'Guernica' een familieportret van Picasso? geschreven door Angélica García en gepubliceerd in El País In het boek van Juarranz de la Fuente wordt er ook naar verwezen:

De krijger die op de grond ligt is zijn meest controversiële interpretatie, erkent de auteur, die er niet aan twijfelt dat het de schilder Carlos Casagemas is, die Picasso volgens hem verraden heeft tijdens een reis naar Malaga.

Naast de vraag welke interpretatie juist is, rijst een aantal vragen. Maakt deze vraag de symbolische betekenis die aan het werk wordt toegekend ongeldig? Kan het zijn dat Picasso aan het project begon als iets persoonlijks en, geconfronteerd met de gebeurtenis, zijn voorlopige schetsen veranderde voor de uiteindelijke uitvoering? Kan het zijn dat hij in zijneigen levensverhaal de metafoor van een oorlog?

Hoewel de oorspronkelijke beweegredenen van Picasso in twijfel kunnen worden getrokken, bevestigt de polemiek de polysemische aard van de kunst. In ieder geval is het mogelijk om deze discussie te interpreteren als een teken van het vaak onbewuste vermogen van kunstenaars om de kleine wereld van verklaarde bedoelingen te overstijgen en universele betekenissen te vangen. Misschien dat in elk werk, net als in de Aleph van Borges, verbergt het levende universum.