Wat het betekent dat de mens de maat van alle dingen is:

"De mens is de maat van alle dingen" is een uitspraak van de Griekse sofist Protagoras. Het is een filosofisch principe volgens welk de mens is de norm van wat waar is voor zichzelf Dit zou ook impliceren dat de waarheid relatief is voor elk individu. Het heeft een sterke antropocentrische lading.

Omdat het werk van Protagoras in zijn geheel verloren is gegaan, is deze uitdrukking tot ons gekomen dankzij het feit dat verschillende oude auteurs, zoals Diogenes Laertius, Plato, Aristoteles, Sextus Empiricus of Hermias, ernaar verwezen in hun werken. Volgens Sextus Empiricus werd de uitdrukking zelfs gevonden in het werk De afbrekende toespraken door Protagoras.

Van oudsher is de zin opgenomen in de stroom van relativistisch denken Relativisme is een denkleer die het absolute karakter van bepaalde waarden, zoals waarheid, bestaan of schoonheid, ontkent, omdat het van mening is dat de waarheid of valsheid van een uitspraak wordt bepaald door het geheel van factoren, zowel intrinsiek als extrinsiek, die de perceptie van het individu beïnvloeden.

Zinsanalyse

De uitdrukking "de mens is de maat van alle dingen" is een filosofisch principe van Protagoras, dat voor verschillende interpretaties vatbaar is, afhankelijk van de betekenis die aan elk van de elementen ervan wordt toegekend: mens, maat en dingen.

Laten we om te beginnen nagaan wat Protagoras bedoelde toen hij over "de mens" sprak: was het de mens als individu of de mens in collectieve zin, als soort, d.w.z. de mensheid?

Als we de mens in individuele zin beschouwen, kunnen we stellen dat zouden er evenveel maatregelen voor dingen zijn als er mensen zijn... Plato, de idealistische filosoof, onderschreef deze theorie.

Als wij aan de mens in collectieve zin denken, zijn er twee verschillende benaderingen mogelijk: de ene volgens welke deze collectieve mens verwijst naar elke menselijke groep (gemeenschap, volk, natie), en de andere naar de gehele menselijke soort.

De eerste van deze hypothesen zou dus een zekere cultuurrelativisme Met andere woorden, elke samenleving, elk volk, elke natie, zou fungeren als maat der dingen.

De tweede van de hypothesen die door Goethe zou betekenen dat het bestaan als de enige gemeenschappelijke maatstaf voor de hele mensheid wordt beschouwd.

Zeker is dat in ieder geval de bevestiging van de mens als de maat der dingen heeft een sterke antropocentrische lading Dit beschrijft op zijn beurt een evolutieproces van het filosofisch denken bij de Grieken.

Van een eerste fase, waarin de de goden in het centrum van het denken, als verklaring van de dingen, gaan we over naar een tweede fase, waarvan het centrum zal worden ingenomen door natuur en de verklaring van haar verschijnselen, om uiteindelijk te komen tot deze derde fase waarin de mens is centraal komen te staan in het filosofisch denken.

Vandaar ook de relativerende lading van de uitdrukking. Nu zal de mens de maatstaf zijn, de standaard van waaruit de dingen zullen worden beschouwd. In deze zin, want Plato de betekenis van de zin zou als volgt kunnen worden uitgelegd: zo lijkt het mij, zo is het mij, zo lijkt het jou, zo is het jou.

Onze waarnemingen, kortom, zijn relatief aan ons, aan wat ons verschijnt. En wat wij kennen als "eigenschappen van objecten" zijn in feite relaties die worden gelegd tussen subjecten en objecten. Bijvoorbeeld: een koffie kan voor mij te heet zijn, terwijl voor mijn vriend de temperatuur juist goed is om te drinken. Dus de vraag "is de koffie te heet?zou twee verschillende reacties uitlokken bij twee verschillende proefpersonen.

Daarom, Aristoteles Protagoras zo opgevat dat hij eigenlijk bedoelde dat alle dingen zijn zoals ze voor iedereen lijken te zijn Maar hij stelde daar tegenover dat hetzelfde ding tegelijkertijd goed en slecht kan zijn, en dat bijgevolg alle tegengestelde uitspraken even waar zouden zijn. Waarheid, kortom, zou dan relatief zijn voor elk individu, een uitspraak waarin inderdaad een van de belangrijkste principes van het relativisme wordt erkend.

Misschien bent u geïnteresseerd in: Alles over Plato: biografie, bijdragen en werken van de Griekse filosoof.

Over Protagoras

Protagoras, geboren te Abdera in 485 voor Christus en gestorven in 411 voor Christus, was een beroemde Griekse sofist, bekend om zijn wijsheid in de kunst van de retoriek Plato zelf droeg aan hem een van zijn dialogen op, de "De sofist", die Plato beschouwde als de uitvinder van de rol van de professionele sofist, leraar retoriek en gedrag. Protagoras waar hij nadenkt over de verschillende soorten sofisten.

Hij verbleef lange tijd in Athene en kreeg de opdracht de eerste grondwet op te stellen waarin het openbaar onderwijs verplicht werd gesteld. Vanwege zijn agnostische houding werden zijn werken verbrand en de rest die bij hem bleef, ging verloren toen het schip waarin hij naar ballingschap reisde kapseisde. Daarom zijn slechts enkele van zijn zinnen via zijn geschriften tot ons gekomen.van andere filosofen die hem citeren.