Ида Витале, уругвайлық ақын, '45 жылғы ұрпақ өкілі және эссенцистік поэзияның өкілі - испан-американ әлеміндегі ең маңызды поэтикалық дауыстардың бірі.

Сыншы Хосе Рамон Риполл дейді. «Басқалар арқылы, 10. Ида Витале немесе шексіздіктің қысқаруы» атты мақалада Витале жұмысының үш маңызды элементі бар екенін айтады: өмір, этика және етістік.

Витале поэзиясының өмірлік мәні бар, ол Риполл жасайды дейді. өмірбаяндық мағынаға емес, маңызды мағынаға, өмірдің өзіне, оның қазіргі кездегі, жарқын және мәңгілік бейнеге айналған жырына сілтеме жасайды. Этикалық деген нәрсе оны басқаға қарауға және оған кеңістік, оның болмысын, қадір-қасиетін беруге талпындырады. Ақырында, етістік поэтикалық оқиғаға жақындау үшін кілт, көпір береді.

Бұл мақалада мансабы мен мұрасы оған иығын қағуға мүмкіндік берген Ида Виталенің кейбір өлеңдерімен танысайық. Октавио Пас немесе Хуан Карлос Онетти сияқты фигуралар.

1. Фортуна

Бұл поэмада Витале әйелдердің адам болу еркіндігін ашатын оқиғаның иірімдеріне байланысты әйелдің өмір сүру артықшылықтарын қарастырады.

Жылдар бойы қателіктен ләззат алып

және оны түзету,

сөйлей, еркін жүре алған,

бұзылмаған,

жоқ. шіркеулерге кіру,

оқу, сүйікті музыканы тыңдау,

түнде болу (1949) .

Проза, сын және эссе

• Біздің заманымызда Сервантес (1947) .
• Мануэль Бандейра, Сесилия Мейрелес және Карлос Драммонд де Андраде. Қазіргі Бразилия поэзиясындағы үш дәуір (1963) .
• Хуана де Ибарбуру. Өмірі мен шығармашылығы Шығыс тарауы ( 1968).
• Тұқымдылықтар лексикасы (2012).
• Өсімдіктер мен жануарлар туралы: әдеби тәсілдер (2003).

Марапаттар және мойындаулар

• Октавио Пас сыйлығы (2009).
• Республика университетінің құрметті докторы (2010).
• Альфонсо Рейес сыйлығы (2014).
• Рейна София сыйлығы (2015).
• Федерико Гарсиа Лорка халықаралық поэзия сыйлығы (2016).
• Макс Джейкоб сыйлығы (2017) ).
• Роман тілдеріндегі әдебиет үшін FIL сыйлығы (Гвадалахара кітап жәрмеңкесі, 2018 ж.).
• Сервантес сыйлығы (2018).

Кәсіпте үйленбеу,

ешкіге өлшену,

туыстарының билігінен зардап шегу

немесе заңды тас ату.

Ешқашан шеру жасамаңыз

және қанға темір үгіндісін түсіретін сөздерді қабылдамаңыз

.

Өзіңіз біліңіз<1

Тағы бір күтпеген жағдай

көз көпірінде.

Адам мен әйел, артық та, кем де емес.

2. Жұмбақтар

Ақын үшін махаббат лаулаған от ретінде емес, бөліскеннің, күткеннің куәсі болып жанған нұры, нұры ретінде берілген.

Біреу есік ашса

махаббатқа ие болады

тірі ет.

Біреу соқыр ұйықтап,

саңырау, біле тұра

ұйқысының арасынан,

сықырып,

ояу кезінде босқа іздеген белгіні

табады.

Белгісіз көшелерді аралады,

күтпеген жарық аспан астында.

Ол қарады, теңізді көрді

және оны көрсететін біреу бар.

Біз бірдеңені күттік:

және қуаныш

алдын алған таразы тәрізді.

3. Түргінде жүргендер

Тамырды бұзыңыз, артқы көрініс айнасысыз жолмен жүріңіз, вертиго сезініңіз, жалғыздықтан қорқыңыз ... бұл қуғынға ұшырағандардың, итерілгендердің тағдыры. үйсіздік түніне, бейтаныс түнге.

...сонша жерден келіп-кеткеннен кейін.

Франсиско де Алдана

Олар осында. және онда: айтпақшы,

ешқайда.

Әр көкжиек: онда шоқтартады.

Олар кез келген жарықшаққа қарай жүре алады.

Ешқандай компас немесе дауыс жоқ.

Олар ащы күн

не шөлді кесіп өтеді. аяз күйдіреді

және шексіз өрістер

оларды шынайы етеді,

оларды қатты және шөп етеді.

Сыртқы түрі төмен жатады. ит,

тіпті құйрығын бұлғаусыз.

Көзі жатады немесе кері кетеді,

ауаға шашады

егер ешкім оны қайтарады.

Ол қанға қайтпайды және

керек болған адамға жетпейді.

Ол өздігінен ериді.

4 . Бұл әлем

Өз кеңістігінің, болмыстың құрылысының, оның ішкі мекенінің, еркіндік әрекеті ретінде өзіне тиесіліліктің символдары - бұл Ида өлеңінде ол бізге ұсынатын нәрсе. Витале. Оның дауысы бізді өз әлемін ашуға шақырсын.

Мен бұл жарық дүниені ғана қабылдаймын

шын, тұрақсыз, менікі.

Мен оның мәңгілік лабиринтін ғана көтеремін

және оның қауіпсіз нұры, жасырса да.

Оян немесе түс арасында,

қабірінің астыңғы қабаты

оның сабыры менде

бұл гүлдейді.

Оның саңырау шеңбері бар,

мүмкін,

Мен соқырлықпен күтемін

жаңбырды, отты

шынжырдан босатылды.

Кейде олардың жарығы өзгереді,

бұл тозақ; кейде, сирек,

жұмақ.

Біреу мүмкін

есіктерін ашады,

артын көреді

уәделер, сабақтастар.

Мен оның ішінде ғана өмір сүремін,

Одан үміт күтемін,

жәнетаңғалу жеткілікті.

Онда мен бармын,

қалдым,

қайта тудым.

5. Түнгі апаттар

Түнгі тыныштықта сөздер сананың, қорқыныштың, жанның тереңдігінің аудармашысы болады. Бәрі үнсіз түннің сол кеңістігі – музыка алдында ғана үнсіз қалған ішкі дүниеміздің күйшілдік сөзінің келу мүмкіндігі.

Ұқыпты сөздер, жатсаңыз

олар сізге өз мәселелерін айтады.

Ағаштар мен жел сізбен айтысады

бірге сізге бұлтартпас нәрсені айтады

және тіпті крикет пайда болуы мүмкін

ұйқысыз түнде

қателіктеріңізді айту үшін ән айтыңыз.

Егер жаңбыр жауса, ол сізге

жасайтын жақсы нәрселерді айтады. және сені қалдырады

жанды, о, пинжастық сияқты.

Тек өзіңді музыкаға ашу сені құтқарады:

ол, қажет нәрсе, сені жібереді

жастыққа дейін азырақ құрғақ,

жұмсақ дельфин сенімен бірге жүруге дайын,

стресс пен наразылықтан алыс,

түннің оғаш карталарының арасында.

Дәл буындарды табу үшін ойнаңыз

нотаға ұқсайтын, даңқ сияқты естіледі,

ол сізді бесікке бөлеу үшін қабылдайды

және құрастырыңыз күндердің зияны үшін.

6. Суретші бейнелейді

Сөз бен бейнені, поэзия мен кескіндемені, бұл өлеңде сөзбен айтылатын ежелгі неке, одан суретшінің өнері өрбіген. біреуі үшін иәЕкінші жағынан, Хосе Сарамаго сияқты жазушы Кескіндеме және каллиграфия нұсқаулығы романында екеуінің арасындағы шектеулер туралы ойлайды, Витале көпірлерді ұзартады, кенепті сөздің ырғақты жаңғырығында жалғастырады. қиялдағы тірі картиналар.

Бұл тыныш әлемде

,

Менің заттарымнан тыс нәрселер аз.

От шығаратын күн бар

көрші қабырғалар,

электр желілері

және ол мұнда кірмейді, себебі

мұңайған адам не ойлайды,

шляпаның жиегі<1

кеседен айырылып,

қабырғадан енді кетпейді

ал менде Эллипс үшін бар.

Ал мата гүлдер,

сол теңіз құсы

жаңа және әдемі болуды

және қурап қалған аман қалуды армандады

Олар не дер еді, менің мәңгіліктерім?

Менің очраларым, сиреньдерім, раушандарым,

менің піл сүйегім

көлеңкелермен тоғысқан

сәуегейлік сызықтарым,

, олардың тыныш патшалығында.

Жоқ Күн маңызды, сыртта.

Болонья сізге

және жанып тұрған кірпіш

және жай ғана жеткілікті болсын жарық пен көлеңке

мені заттарымның арасында қалдырыңыз.

Біз тағы кездесеміз

егер кішкентай саябақта,

Мен бояймын және Коротты ойлаймын .

Мен одан да жеңілірек боламын:

ашық акварельде

соңғы,

пішіндерді өтуді қажет етеді

тұман арқылы бұл

жеткілікті түс.

Мен мандолинді бояймын

ол бимен бірге

менің мінез-құлқымды

өз көлеңкелерімен бір-бірімен,

жарықтармен және

штрихтар, бұл менің сүйікті заттарымды

нәзік құшақтайды.

Ал енді Болоньяның барлығы

жұмсақ қызғылт түсті

болады. болжам,

өлімге әкелетін зерігу туралы

иә, он тоғызыншы ғасыр,

сауыншылар мен шабындықтар,

тауық қоралар мен аспан.

Әпкелеріме жақын,

Затымды алып саяхаттаймын.

6. Қалдық

Уақыттың өтуіне алаңдаушылық, есте сақтаудың кейде ашық, кейде бұлыңғыр қалаулары ақын шығармашылығында бар. Бұл әмбебап тынышсыздық: өмір сүрген нәрсенің алдында көбік пен жанды іздің шыңы ғана қалған сияқты, содан кейін біртекті мұхитқа қосылғанша дірілден бас тартатын ашық компас. Бірақ егер бірдеңе қалса, не қалады, бұл олар поэзия деп атайтын нәрсе болуы мүмкін бе?— деп таң қалды Витале.

Өмір қысқа немесе ұзақ, бәрі

біз бастан кешкен нәрселер азаяды

жадтағы сұр қалдық.

Ежелгі сапарлардан

жалған мәндерді талап ететін жұмбақ монеталар

қалды.

Жадтан тек көтеріледі

бұлыңғыр ұнтақ пен әтір.

Поэзия ма?

7. Кітап

Витале бізге ұмытылғандарға, қазіргі заманның ғашықтарына, үй сөрелерінде сирек кездесетін кітапты сыйлайды.

Тіпті. енді сені ешкім іздемейді, мен сені іздеймін.

Өтпелі сөз және мен кешегі күндердің

даңқын жинаймын

күтпеген толып жатқан тілмен.

А қолданылатын тілқажылық жел

өлі тыныштықтардың үстінен ұшып өту үшін.

Ол ойдан шығарылған тәтті маусымнан келеді;

ол жалғыз тынымсыз уақытқа барады.

Сыйлық Жылтыр дауыстар арасында ұсынылады,

көп түсініспеушіліктер үшін ол табанды

батып, терең алақан тамырына,

өзін аз адамдармен түсінуге сотталған.

8. Табиғи жапырақтар

Жапырақ - бұл жады мен сезімдер салынған уәде. Олар қарындашпен бірге жасырын рухтардың сөздер немесе сызбалар, штрихтар түрінде жүзеге асатын кезеңі болып табылады. Олар бір күні үнсіз кезде естілетін уәде.

... немесе тамырластық, бірдей кеңістікте жазу

әрқашан, үйде немесе айналма жол.

Хосе М. Алгаба

Мен өзгертулер арқылы қарындашты сүйреп өтемін,

парақ, жай қағаз,

қалаймын ағаш , тірі және қайта туылған,

шырын шығаратын және пайдасыз қайғы емес

және сынғыштық емес, ерулер;

галлюцинацияланған жапырақ, автономды,

мені ағарта алады, мені

өткенге адал жолмен апарады: соқыр қабырғаларды ашыңыз

және бұзылған

шынайы оқиғаны тазалаңыз. 0> айлалары, олар жеңіске жетеді.

Бет пен қарындаш, таза құлақ үшін

қызықты және сенімсіз.

9. Сөзі

Витале, көптеген ақындар сияқты, бұл бірегей ғашық туралы жазу азғыруынан құтыла алмайды.сөз. Сөз бен шығармашылық әрекеттің өзіне, бір уақытта жазылған және талқыланатын мәтіннің өзіне ой жүгірту эстетикалық өзіндік рефлексивтілікке арналған жаттығу, дейді венесуэлалық зерттеуші Каталина Гаспар өзінің La lucidity poetica . Бұл өлеңде осы көрініс шығады.

Күтілетін сөздер,

өз алдына ертегі,

мағынасы мүмкін уәде,

ауа,

әуе,

әуе,

ариаднес.

Қысқаша қателік

оларды сәндік етеді.

Олардың айтып жеткізу мүмкін емес дәлдігі<1

ол бізді өшіреді.

10. Тамшылар

Ақын өмірге қарайды, оның көрінісін көреді. Бұл жолы олар өз мейірімімен, өмірімен жанасатын, әділ мен әділетсізге түсетін, кристалдарда ізін қалдыратын және оларға із қалдыратын тамшылар. Тамшылар не дейді?

Олар ауырып, еріп кете ме?

Олар жаңбыр болмай қалды.

Үзіліс кезінде тентек,

котята мөлдір патшалық,

терезелер мен қоршаулардан еркін жүгіреді,

өздерінің босағалары,

бір-бірінің соңынан ереді, бірін-бірі қуады,

мүмкін олар жалғыздықтан тойларға дейін

бір-бірін ерітіп, сүйетін болады.

Олар тағы бір өлімді армандайды.

Ида Витале өмірбаяны

45 жылғы буын. Солдан оңға, тұрып: Мария Зулема Сильва Вила, Мануэль Клапс, Карлос Магги, Мария Инес Сильва Вила, Хуан Рамон Хименес, Идеа Вилариньо, Эмир Родригес Монегал, Анхель Рама; отырған: Хосе Педро Диас,Аманда Беренгуэр, [белгісіз әйел], Ида Витале, Эльда Лаго, Мануэль Флорес Мора.

1923 жылы дүниеге келген Ида Витале - Монтевидео қаласында (Уругвай) шыққан ақын, эссеист, университет профессоры, аудармашы және әдебиет сыншысы. итальяндық иммигранттар отбасы.

Ол елде Витале гуманитарлық ғылымдарды оқып, мұғалім болып жұмыс істеді. Ол 1945-1950 жылдар аралығында қоғамдық сахнада пайда болған уругвайлық жазушылар мен суретшілер қозғалысының 45-ші буынының бөлігі болып саналады. Бұл қозғалыс мүшелерінің арасында Виталенің бірінші күйеуі Анхель Раманы және Марио Бенедеттиді атап өтуге болады.

Алпысыншы жылдар бойы ол Уругвайда Эпока газеті және Клинамен және Мальдорор сияқты әртүрлі мерзімді басылымдарды басқарды.

Ол 1973-1985 жылдар аралығында билік еткен Уругвай диктатурасының қуғын-сүргінінің нәтижесінде 1974 жылы Мексикаға қуғынға баруға мәжбүр болды. Мексикада ол октавио Пазды кездестірді, ол ацтектердің баспа әлемі мен әдебиетінің есігін ашты. ел.

Ол 1984 жылы Уругвайға оралғанымен, екінші күйеуі ақын Энрике Фиерромен 1989 жылы Техасқа көшті. 2016 жылға дейін жесір қалғанға дейін сонда тұрған. Ол қазір Уругвайда тұрады.

Сонымен қатар Марио Бенедеттидің 6 маңызды өлеңін қараңыз.

Ида Витале кітаптары

Поэзия

• Бұл естеліктің нұры