De mens is van nature goed:

De uitdrukking "de mens is van nature goed" is een uitspraak van de eminente Verlichtingsschrijver en intellectueel Jean-Jacques Rousseau in zijn roman Emilio of onderwijs gepubliceerd in 1762.

In deze roman, waarin Rousseau zijn theorieën over opvoeding uiteenzet die later de ontwikkeling van de moderne pedagogie zozeer zouden beïnvloeden, wordt uitgelegd dat de mens is van nature gericht op het goede, want de mens wordt goed en vrij geboren. Maar het traditionele onderwijs onderdrukt en vernietigt die natuur en de maatschappij corrumpeert haar.

Laten we ook niet vergeten dat Rousseau zich baseerde op de the good savage thesis Volgens hem is de mens in zijn natuurlijke, oorspronkelijke en primitieve staat goed en onschuldig, maar het sociale en culturele leven, met zijn kwaden en ondeugden, perverteert hem en leidt hem tot fysieke en morele wanorde. Daarom beschouwde hij de mens in zijn primitieve staat als moreel superieur aan de beschaafde mens.

Deze bewering dat de mens van nature goed was, stond echter haaks op een ander, diametraal tegenovergesteld idee, dat in de vorige eeuw, ten tijde van het ontstaan van de natiestaten, naar voren werd gebracht door Thomas Hobbes Volgens deze visie was de mens daarentegen van nature slecht, bevoordeelde hij altijd zijn eigen goed boven dat van anderen, en leefde hij in een wilde staat van voortdurende confrontatie en samenzwering, waarbij hij wreedheid en geweld pleegde om te kunnen overleven.

Hobbes betoogde dan ook dat de mens een roofdier was, "een wolf voor de mens", en dat de enige manier om uit deze primitieve staat te geraken was om een natiestaat op te bouwen, met een gecentraliseerde politieke macht, absolutistisch en monarchaal van aard, die de mens in staat zou stellen zich te groeperen om te overleven, om van deze woeste levensstijl over te gaan naar een van orde en moraal, superieur en beschaafd.

Zie ook De mens is een wolf voor de mens.

De bewering dat goedheid of, als alternatief, kwaad natuurlijk kan zijn, is echter bekritiseerd, omdat vanuit moreel oogpunt goedheid noch kwaad natuurlijke eigenschappen zijn. Goedheid en kwaad, goed en kwaad, zijn morele categorieën die hun wortels hebben in het joods-christelijke religieuze denken, volgens welke de mens door God naar zijn beeld en gelijkenis is geschapen, en,dus van nature goed, in de goddelijke gelijkenis. Dus om te zeggen dat... dat de mens van nature goed of slecht is, is de natuur moraliseren... .

Men zou veeleer kunnen aanvoeren dat de mens noch goed, noch slecht geboren wordt, aangezien het individu in zijn vroegste ontwikkelingsstadia verstoken is van culturele referenties, informatie of ervaringen die hem goede of slechte bedoelingen of doeleinden toedichten.

Anderzijds, een Marxistische interpretatie De zin van Rousseau, waarvan ik de inhoud zou willen aanpassen om uit te leggen dat de mens, die in wezen een sociaal wezen is, dat afhankelijk is van het geheel van sociale betrekkingen die hij met anderen aanknoopt, in werkelijkheid gecorrumpeerd is door de kapitalistische maatschappij, waarvan het systeem, gebouwd op de uitbuiting van de mens door de mens, en waarin elk individu een hevige strijd moet leveren om zijn privileges enbezit, is het fundamenteel egoïstisch, individualistisch en onrechtvaardig, en in strijd met de sociale aard van de mens.

Kortom, de uitdrukking "de mens is van nature goed", die geworteld is in een denkstelsel van de Verlichting en in een historische context waarin de Europese mens zich in een fase van morele herziening bevond met betrekking tot zijn manier van kijken naar en begrijpen van de niet-Europese mens (Amerikaan, Afrikaan, Aziaat, enz.), in betrekkelijk primitieve levensomstandigheden, hield een zekereHet is dus een geïdealiseerde visie op de mens in zijn oorspronkelijke staat, en een wantrouwen tegen de morele zuiverheid van de beschaafde mens, die in wezen wordt gezien als het product van een samenleving die gecorrumpeerd is door ondeugden en de afwezigheid van deugd.

Zie ook De mens is van nature sociaal.

Over Jean-Jacques Rousseau

Jean-Jacques Rousseau, geboren in Genève in 1712, was een invloedrijk schrijver, filosoof, botanicus, natuuronderzoeker en musicus van zijn tijd. Hij wordt beschouwd als een van de grote denkers van de Verlichting. Zijn ideeën beïnvloedden de Franse Revolutie, de ontwikkeling van republikeinse theorieën, de ontwikkeling van de pedagogie, en hij wordt beschouwd als een voorloper van de Romantiek. Tot zijn belangrijkste werken behorenHighlights Het sociaal contract (1762), de romans Julia of de nieuwe Eloise (1761), Emilio of onderwijs (1762) en zijn memoires Bekentenissen (1770) stierf in Ermenonville, Frankrijk, in 1778.

Zie ook: De grootste filosofen uit de geschiedenis en hoe zij het denken veranderden